Klasterowy ból głowy - Zespół Hortona - objawy i leczenie

Wyobraź sobie, że w Twojej głowie siedzi mały potworek, który potrafi rozpoznać porę dnia. Czeka aż zaśniesz. I dokładnie, z zegarkiem w ręku godzinę po zaśnięciu zaczyna wbijać rozżarzony pręt w oko, wierci wiertarką aż mózg nawija się na wiertło i dodatkowo wali młotem w głowę. Daje z siebie wszystko, więc już po godzinie się męczy i daje spokój. Następnego dnia kładziesz się spać, a po godzinie potworek budzi się i zaczyna od nowa. I tak codziennie przez miesiąc. Już po kilku dniach boisz się iść spać. Czujesz się bezradny, bo wiesz i tak w końcu zaśniesz.

Potworek Potrafi rozpoznać porę roku. Jest aktywny w okresie zwanym klasterem, trwającym od kilku tygodni do kilku miesięcy, po czym zmęczony odpuszcza. Następuje remisja trwająca do kolejnego klasteru. Zazwyczaj potworek budzi się dokładnie w tym samym czasie co rok, tak, że niektórzy chorzy z wyprzedzeniem planują urlop na ten czas. Wówczas ból głowy występuje codziennie przez kilkanaście, kilkadziesiąt dni.

Co to jest klasterowy ból głowy?

Nazywany także zespołem Hortona, to rzadkie schorzenie neurologiczne charakteryzujące się bardzo silnymi, nagłymi bólami głowy, które występują cyklicznie. To jedna z najbardziej bolesnych dolegliwości, jakich może doświadczyć człowiek. Dotyka częściej mężczyzn niż kobiety. Jego przyczyny nie są znane. W poniższym artykule omówimy objawy, rozpoznawanie i różnice z migreną. Neurologicznie to jeden z tak zwanych trójdzielno-autonomicznych bólów głowy.

Jak boli? - Objawy.

Czy przypominasz sobie, to uczucie głowie towarzyszące wąchaniu chrzanu, albo co się działo kiedy wzięliście do sushi za dużo wasabi? Wyobraźcie sobie jak potworny jest to ból głowy skoro w czasie ataku niektórzy Pacjenci decydują się wciągnąć nosem sproszkowaną papryczkę chilli.

Nagłe i intensywne bóle: charakteryzuje się bardzo silnymi bólami, często opisywanymi jako "najgorszy ból, jaki można sobie wyobrazić". Jest to jednostronny ból głowy i zazwyczaj lokalizuje się w okolicach oka lub skroni.
Cykliczność: występuje w okresach zwanych "klasterami", trwającymi od kilku tygodni do kilku miesięcy, a następnie pacjent może przejść w okres remisji, w którym nie ma żadnych objawów.
Częstotliwość: napady mogą występować kilka razy dziennie, zazwyczaj trwając od 15 minut do godziny. Napady bólu mogą pojawiać się codziennie lub niemal codziennie przez cały okres klasteru.
Inne objawy: Wraz z bólem głowy pacjenci mogą doświadczać innych objawów, takich jak łzawienie oka, zaczerwienienie oka, zatkany nos, ból nerwu trójdzielnego lub pocenie się po stronie dotkniętej bólem.

ból połowy głowy zawsze po tej samej stronie
zaczerwieniona, spuchnięta i spocona twarz po stronie bólu
obrzęk i opadająca powieka
przekrwione i zaczerwienione oko
łzawienie oka
zwężona źrenica
zatkany nos z wodnistym katarem po stronie bólu
pobudzenie psychoruchowe

Jakie są charakterystyczne objawy bólu klasterowego bólu głowy?

Rozpoznanie klasterowego bólu głowy opiera się na szczegółowym wywiadzie lekarskim oraz analizie objawów. To bardzo charakterystyczny rodzaj bólu głowy. Pojawia się nagle. Lekarz może także zlecić badania, takie jak tomografia komputerowa lub rezonans magnetyczny głowy, aby wykluczyć inne schorzenia.

Potencjalne przyczyny klasterowego bólu głowy.

Dysfunkcja zegara biologicznego: Badania sugerują, że klasterowy ból głowy może być związany z zaburzeniami zegara biologicznego, co tłumaczyłoby regularność i cykliczność ataków.
Genetyka: Istnieją dowody wskazujące na genetyczne predyspozycje , choć konkretny mechanizm genetyczny i przyczyna dolegliwości nie jest w pełni poznany.
Czynniki środowiskowe i styl życia: Palenie tytoniu i spożywanie alkoholu są uznawane za potencjalne czynniki wyzwalające ataki. Również zmiany ciśnienia atmosferycznego lub wysokości mogą wpływać na częstotliwość i intensywność bólu.

Badania obrazowe w przypadku klasterowych bólów głowy

Tomografia komputerowa (CT): Tomografia komputerowa głowy jest często wykonywana w celu wykluczenia innych schorzeń, takich jak guzy mózgu, krwawienia wewnątrzczaszkowe czy inne nieprawidłowości strukturalne. CT jest szybkim i dostępnym sposobem na ocenę struktur mózgowych, jednakże jej szczegółowość w diagnostyce klasterowego bólu głowy jest ograniczona.
Rezonans magnetyczny (MRI): MRI głowy to bardziej szczegółowe badanie, które może wykryć subtelne zmiany w tkance mózgowej. MRI jest częściej stosowany niż CT do diagnozowania klasterowego bólu głowy, ponieważ lepiej obrazuje struktury mózgowe i może wykazać anomalie, które mogą być przyczyną bólu.
Angiografia mózgowa: W niektórych przypadkach może być zalecona angiografia, badanie, które pokazuje naczynia krwionośne w mózgu. Jest to szczególnie ważne w wykluczaniu tętniaków czy innych anomalii naczyniowych, które mogą naśladować objawy klasterowego bólu głowy.

Znaczenie badań obrazowych:

Wykluczenie innych przyczyn: Najważniejszą funkcją badań obrazowych w kontekście bólów głowy Hortona jest wykluczenie innych, potencjalnie poważnych przyczyn bólu, takich jak guzy, krwawienia czy anomalie naczyniowe.
Zrozumienie mechanizmów choroby: Chociaż badania obrazowe rzadko dostarczają bezpośrednich dowodów na klasterowy ból głowy, mogą przyczyniać się do lepszego zrozumienia mechanizmów leżących u podstaw tej choroby.
Wsparcie w diagnozie: W niektórych przypadkach, obrazy mózgu mogą pomóc w potwierdzeniu diagnozy, zwłaszcza jeśli są obecne nietypowe objawy lub gdy historia medyczna pacjenta nie jest jednoznaczna.

Migrena a klasterowy ból głowy – jak odróżnić?

Intensywność bólu: Klasterowy ból głowy jest zazwyczaj bardziej intensywny. Pacjenci często opisują go jako "ból 10/10" w skali intensywności.
Ile może trwać napad? Klasterowy ból głowy trwa krócej, zazwyczaj od kilkunastu minut do godziny, podczas gdy ból migrenowy może trwać od kilku godzin do nawet kilku dni.
Częstotliwość występowania: Klasterowy ból głowy występuje w okresach cyklicznych, podczas gdy migrena może pojawiać się nieregularnie.
Objawy towarzyszące: Migrenie często towarzyszą objawy takie jak nudności, wymioty, światłowstręt i fonofobia (wrażliwość na dźwięki), które nie są charakterystyczne dla klasterowego bólu głowy.
Zachowanie w czasie napadu: w czasie napadu klasterowego bólu głowy osoba jest pobudzona, chodzi po pokoju, często uderza głową o podłogę lub ścianę lub wali się pięściami po głowie. W czasie napadu migreny osoby zazwyczaj leżą bez ruchu, ponieważ każdy ruch nasila ból głowy i nudności.

Leczenie klasterowego bólu głowy.

Napady klasterowego bólu głowy należy leczyć. Leczenie klasterowego bólu głowy - jakie leczenie można zastosować do przerwania napadu, a jakie do zapobiegania napadom opiszę w kolejnym artykule.

Ważne jest, aby pacjenci skonsultowali się z lekarzem neurologiem, aby ustalić odpowiednią terapię, np. z użyciem blokad, tlenu lub tryptanów i kontrolować swoje objawy. Niezdiagnozowane i niewłaściwie leczone ataki mogą znacząco wpłynąć na jakość życia pacjenta.

Przeczytaj więcej o leczeniu klasterowego bólu głowy