Zespół stresu pourazowego

Zespół Stresu Pourazowego PTSD dotyka nie tylko żołnierzy wracających z misji.

Każdy z nas ma indywidualną odporność na silne przeżycia emocjonalne. Dla jednej osoby silny wstrząs czy lęk może pojawić się po zagubieniu dokumentów, dla innej mało istotnym przeżyciem może okazać się utrata psa, doświadczenie napaści czy uczestniczenie w wypadku komunikacyjnym. Nasza wytrzymałość na tego typu doznania jest bardzo zróżnicowana. Przekroczenie granicy odporności na stres może powodować skutki psychologiczne, które, jeśli nie ustąpią samoczynnie, mogą przerodzić się w poważny problem medyczny, którym jest zespół stresu pourazowego (PTSD, ang. Post Traumatic Stress Disorder).

Objawy

Każdy człowiek doświadcza różnych emocji po przeżyciu tragicznego zdarzenia. Jest to naturalna reakcja organizmu na stres. O Zespole Stresu Pourazowego możemy mówić jeśli minie co najmniej miesiąc od traumatycznego wydarzenia, a osoba w nim uczestnicząca nadal zmaga się z następującymi, często skrajnymi objawami:

• flashback – poczucie powracającego przeżywania wydarzenia, odczuwanie emocji, które towarzyszyły traumatycznej sytuacji, niekiedy do tego stopnia, że zmieniają się one w omamy
• koszmarne sny, zaburzenia snu
• odczuwanie silnego stresu w sytuacji przypominającej przeżytą traumę
• unikanie miejsc, osób przypominających o dramatycznym wydarzeniu
• natrętnie powracające wspomnienia, które powodują odtwarzanie przeżytego wydarzenia
• niezdolność odtworzenia poszczególnych elementów traumy lub jej całkowite wyparcie
• wzmożona czujność
• permanentny niepokój
• niezdolność do odczuwania emocji
• drażliwość, gniew
• utrata zainteresowań
• poczucie wyobcowania
• problemy z koncentracją

Objawom emocjonalnym mogą towarzyszyć objawy fizyczne, takie jak:

• bóle głowy, pleców
• bóle, drżenie mięśni
• przewlekłe zmęczenie
• nagłe napady gorąca
• problemy układu pokarmowego
• nadwrażliwość na bodźce 
• szybki oddech
• kołatanie serca

Skąd bierze się Zespół Stresu Pourazowego?

Silne przeżycie emocjonalne, które wywołuje tę chorobę, pojawia się niespodziewanie jako wydarzenie, które jest tak silne, że przekracza zdolności poznawcze oraz emocjonalne osoby w niej uczestniczącej. Przeżyciom związanym z tym traumatycznym wydarzeniem towarzyszy z reguły poczucie bezsilności, przerażenie lub silny lęk. Dotyczyć może każdego, chociaż według statystyk kobiet dotyka dwa razy częściej. 

Nie każda osoba biorąca udział w danym wydarzeniu narażona jest na Zespół Stresu Pourazowego. Zależy to od naszej wrażliwości i struktury psychicznej. Istnieją jednak czynniki, które zwiększają prawdopodobieństwo wystąpienia stresu pourazowego:

• predyspozycje genetyczne – ryzyko jest większe, jeśli wśród bliskich krewnych występował zespół stresu pourazowego
• cechy osobowości – schorzenie częściej dotyka osób o wysokim stopniu wrażliwości oraz ze stwierdzoną osobowością borderline (niskie poczucie własnej wartości, paniczny lęk przed odrzuceniem przez drugą osobę, chwiejność emocjonalna, nieumiejętność samodzielnego przeżywania emocjonalnego)
• wcześniejsze zaburzenia psychiczne
• brak wsparcia otoczenia po doświadczeniu traumy

Zespół Stresu Pourazowego dotyka osób, które doświadczyły bezpośrednio, były świadkami, dowiedziały się lub były wielokrotnie narażone na działanie silnej traumy np. były świadkami wypadku, straciły bliską osobę, uczestniczyły w działaniach wojennych bądź doświadczały przemocy fizycznej lub seksualnej. Niektóre zawody łączą się z dużym ryzykiem stresu pourazowego, np. ratownik medyczny, żołnierz, policjant, lekarz czy strażak. Stresujące wydarzenia dnia codziennego jak żałoba, rozwód czy poważna choroba z definicji nie mają wpływu na rozwój PTSD.

Około połowa pacjentów z rozpoznanym PTSD wraca do zdrowia w ciągu kilku miesięcy. Pozostali mogą zmagać się z objawami choroby i wynikającą z niej niesprawnością przez wiele lat. Dlatego Zespół Stresu Pourazowego trzeba leczyć. W przeciwnym wypadku może przekształcić się w trwałą zmianę osobowości lub spowodować nieodwracalne zmiany w centralnym układzie nerwowym. Nieleczony może zupełnie zdezorganizować życie rodzinne, zawodowe i silnie zaburzyć codzienne funkcjonowanie. W naszym Centrum w leczeniu Zespołu Stresu Pourazowego stosujemy:

• Blokady zwoju gwiaździstego
• Psychoterapia i grupy wsparcia
• Farmakoterapia

Pacjent może rozpocząć leczenie po zakwalifikowaniu przez prowadzącego psychiatrę lub przez dr Joannę Mazur pracującą w zespole Centrum Leczenia Bólów Głowy. Niezbędna kwalifikacja psychiatry odbywa się w przypadku takiej metody jak: 

• blokada zwoju gwiaździstego

Zajmujemy się diagnostyką, leczeniem i profilaktyką bólu głowy i migren oraz objawów towarzyszących.