Long COVID

Przechorowałeś COVID i wciąż czujesz zmęczenie, bóle głowy, zaburzenia koncentracji i uwagi, problemy z pamięcią? Nie czujesz smaku i zapachu, wypadają Ci włosy? A może uciążliwe objawy utrzymują się już dłużej niż 3 miesiące?  U większości osób dolegliwości mijają, wraz z ostatnimi objawami infekcji, ale u niektórych mogą utrzymywać się dłużej: tygodnie, miesiące, a nawet lata lub nawrócić w krótkim okresie po ustąpieniu.

To objawy Zespółu Długiego COVID („Long COVID”) lub zespołu poCOVIDowego (post COVID)

Objawy

Wśród Pacjentów szukających pomocy z powodu niewyjaśnionych dolegliwości po przechorowaniu COVID:

• 58% zgłasza uporczywe zmęczenie i uczucie rozbicia
• 44% skarży się na pojawienie się lub  nasilenie bólów głowy i migren
• 27% podaje objawy mgły mózgowej -  zaburzenia pamięci i koncentracji
• 25% skarży się na utratę włosów

Inne, nie mniej dokuczliwe objawy  z którymi zgłaszają się pacjenci to:

• depresja,
• lęki,
• kołatania serca,
• silne napady zawrotów  przy ruchach głową.

Symptomy tej choroby wpływają na wiele narządów i układów. Pełna lista objawów związanych z zakażeniem wirusem znajduje się obok.

Ważne: u każdej z osób Long COVID może objawiać się w inny sposób.

Objawy long-COVID

• duszność (uczucie braku powietrza) wysiłkowa lub spoczynkowa;
• kaszel;
• zmęczenie i osłabienie, w tym Zespół Przewlekłego Zmęczenia (CFS);
• trudności w myśleniu, koncentracji, zapamiętywaniu, tzw. „mgła mózgowa”;
• zaburzenia funkcji poznawczych: orientacji, oceny rzeczywistości i przetwarzania informacji;
• stany lękowe, zmartwienie, obniżenie nastroju, utrata zainteresowań, depresja;
• Zespół Stresu Pourazowego (PTSD);
• kołatanie serca, odczuwanie nieregularnego bicia serca;
• zapalenie mięśnia sercowego;
• Zespół Posturalnej Tachykardii Ortostatycznej (POTS) objawiający się wysokim tętnem nawet przy wykonaniu minimalnej aktywności i zmianach pozycji, np. wstawanie;
• ból w klatce piersiowej, głowy, stawów, mięśni, brzucha lub innych okolic;
• biegunka;
• drętwienie kończyn, mrowienie, pieczenie lub palenie (tzw. parestezje);
• zaburzenia węchu lub smaku;
• katar;
• bezsenność i inne problemy ze snem, w tym tzw. bezdech senny
• gorączka;
• światłowstręt, inne zaburzenia widzenia;
• obfite wypadanie włosów  - nawet kilka miesięcy po wystąpieniu COVID-19;
• brak apetytu;
• wysypki skórne (np. pokrzywka);
• zaburzenia cyklu miesiączkowego.

Zgodnie z definicją Światowej Organizacji Zdrowia (WHO) Long COVID rozpoznajemy, kiedy po trzech miesiącach od ustąpienia objawów zakażenia wirusem SARS-CoV-2 ujawnia się co najmniej jedna dolegliwość, której nie można wyjaśnić żadną inną chorobą. Dolegliwość ta musi utrzymywać się przez co najmniej dwa miesiące. Objawy mogą pojawić się już w trakcie choroby i utrzymywać się po wyzdrowieniu, lub mogą pojawić się dopiero po ustąpieniu objawów infekcji.

WHO zastrzega jednak, że w miarę rozwoju badań definicja Long COVID może się zmienić.

Skąd bierze się zespół długiego COVID (Long COVID)?

Obserwacje specjalistów wskazują na trzy zasadnicze czynniki, które sprzyjają takiemu rozwojowi infekcji:

Przewlekły stan zapalny w organizmie spowodowany rozregulowaną funkcją układu odpornościowego i układu nerwowego.

U osób z Long COVID występują objawy przewlekłej dysfunkcji układu odpornościowego wywołane przez wirusa SARSCov2. Przyczyniają się do wywołania długiego łańcucha objawów w całym organizmie, co tłumaczy fakt, że nasze ciało wciąż walczy z pozostałościami wirusa nadal obecnymi w organizmie. Wirus ten w początkowej fazie choroby rozprzestrzenia się w zawrotnym tempie, a jego materiał genetyczny pozostaje w tkankach jelit, w węzłach chłonnych, czy w innych organach przez długi czas powodując przewlekły stan zapalny tkanek. To powoduje, że organizm musi walczyć z wirusem przez bardzo długi czas.

 Obecność specyficznych przeciwciał.

Naukowcy dowiedli, że wirus SARS-CoV-2 może wywoływać trwałą i szkodliwą dla nas odpowiedź naszego układu odpornościowego. W toku prowadzonych badań wykryto przypadki, kiedy organizm produkuje bardzo wysoką liczbę przeciwciał, które omyłkowo wciąż atakują tkanki własnego organizmu. Dzieje się tak nawet przez wiele miesięcy od zachorowania na COVID-19.

Dlaczego tak się dzieje?

Większość objawów ma powiązane ze sobą przyczyny fizjologiczne. Stany lękowe czy depresja po-covidowa wpływa na poziom energii na co dzień, jakość snu, pamięć czy koncentrację. Bóle stawów i mięśni mogą pogorszyć samopoczucie. Utrata apetytu lub łaknienie na węglowodany (w tym słodycze) mogą być wynikiem zaburzeń hormonalnych i neurofizjologicznych. Jeden objaw może zapoczątkować kaskadę pozostałych problemów. Niestety, mechanizm tego jak wirus Sars-Cov-2 i przejście COVID-19 wpływa długotrwale na organizm jest obecnie obiektem intensywnych badań, lecz mechanizm tego w jaki sposób pojawiają się takie objawy pozostaje wciąż nieznany.

Najnowsze badania pokazują że u pacjentów, którzy przechorowali COVID-19, przez kolejne miesiące utrzymuje się bardzo wysoka aktywność układu odpornościowego, finalnie prowadząc do pojawienia się markerów towarzyszących starzeniu oraz tzw. stanowi wyczerpania, wraz z elementami chronicznego stanu zapalnego. To bardzo poważne i niekorzystne zaburzenie funkcji organizmu. Dotyczy to zwłaszcza osób, u których przebieg infekcji był średni lub ciężki. Długotrwałe objawy mogą jednak dotyczyć wszystkich rekonwalescentów, nawet tych którzy infekcję przeszli w formie bardzo łagodnej.

Badania wykazują, że niektóre parametry dotyczące funkcjonowania układu odpornościowego są nieprawidłowo zmienione nawet pół roku po infekcji, co oznacza, że przez bardzo długi czas organizm nie jest w stanie powrócić do stanu wyjściowego sprzed infekcji, jeżeli taki powrót w ogóle jest możliwy. Naukowcy wskazują, że badaniami, diagnostyką i potencjalnym leczeniem powinno się objąć wszystkie osoby z objawami zespołu post-COVID, nie tylko te, które przeszły ciężką formę choroby.

Gdy powyżej wymienione objawy utrzymują się u Ciebie dłużej niż jeden miesiąc, ważne abyś nie lekceważył objawów i szukając pomocy u właściwego specjalisty zgłosił się na wizytę i podjął odpowiednie leczenie.

Badania dla osób po infekcji wirusem SARS-CoV-2

Stan zdrowia organizmu po przejściu COVID-19 pomagają określić badania laboratoryjne. To dzięki nim lekarz jest w stanie zidentyfikować zaburzenia pracy poszczególnych narządów, ocenić ich stopień oraz dobrać terapię, która przyczyni się do poprawy samopoczucia.

Badania laboratoryjne, które warto wykonać po przejściu infekcji wirusem SARS-CoV-2, to:

• morfologia krwi - badanie pozwalające ocenić jakość i ilość komórek krwi;
• d-dimery, ilościowo - wskaźnik istotny dla oszacowania ryzyka epizodów zatorowo-zakrzepowych;
• elektrolity
• CRP i OB - markery stanu zapalnego toczącego się w organizmie;
• kreatynina i mocznik- parametry umożliwiający ocenę funkcjonowania nerek;
• próby wątrobowe (ALAT, ASPAT, GGTP) - badanie enzymów wątrobowych, dające obraz pracy komórek wątrobowych.
• dehydrogenaza mleczanowa (LDH) - wskaźnik uszkodzenia tkanek.
• witamina D – kluczowa witamina dla m.in. odporności, zdrowych kości i dobrego samopoczucia psychicznego.

Diagnostykę dobrze jest uzupełnić również badaniami takimi jak:

• rentgen płuc
• EKG, a w razie potrzeby kardiolog może zalecić Holter czy echo serca.
• spirometria

Zajmujemy się diagnostyką, leczeniem i profilaktyką bólu,  bólu głowy i migren oraz objawów towarzyszących.