Blokada nerwu trójdzielnego gałąź szczękowa: nerw podoczodłowy

Nerw szczękowy jest drugą gałęzią nerwu trójdzielnego i odpowiada za przewodzenie czucia ze środkowej części twarzy – polika, wargi, górnych zębów, jamy ustnej i zatok szczękowych. Jeżeli ból dotyczy tych miejsc wówczas blokuje się nerw szczękowy, aby nie dopuścić do przewodzenia impulsów bólowych do mózgu - dając ulgę w bólu. Nerwoból lub neuralgia nerwu trójdzielna najczęściej dotyczy nerwu szczękowego.

• silne i częste bóle policzka pomiędzy okiem, a górną wargą „jak rażenie prądem” - niereagujące na leki
• bóle zębów i policzka napadające w podczas:
  • mówienia
  • jedzenia
  • picia
  • mycia twarzy
  • przy powiewach wiatru
• bóle twarzy napadające bez wyraźnej przyczyny
• neuralgia w czasie ciąży, gdy nie można przyjmować leków przeciwbólowych
• choroby przewlekłe: nerek, układu krążenia i układu pokarmowego, uniemożliwiające stosowanie leków przeciwbólowych
• dla szukających alternatywy dla leków - metody walki z bólem głowy, która nie obciąża żołądka, wątroby ani nerek
• w celu potwierdzenia źródła bólu twarzy – czy boli ząb czy nerw?

Przeciwwskazania:

• uczulenie na leki znieczulające i steroidy
• nieuregulowana cukrzyca i nadciśnienie
• objawy mogące wskazywać na chorobę zagrażającą zdrowiu lub życiu wymagającą dodatkowych badań lub innego leczenia

Efekt przeciwzapalny i przeciwbólowy użytych leków steroidowych rozwija się w ciągu kilku dni od blokady. Większość (90%) Pacjentów doświadcza natychmiastowej ulgi i ustąpienia bólu. Czasami możesz zacząć odczuwać ulgę w bólu w ciągu kilku dni. Pełny efekt może jednak wymagać kilku tygodni.

Uczucie zdrętwienia głowy mija wraz z ustaniem działania leków znieczulających po około 8 godzinach. Ulga w bólu może utrzymywać się przez wiele dni, a nawet miesięcy. Często zdarza się, że ból nie wraca nawet rok.

Blokada

• zmniejsza lub całkowite eliminuje ból związany z nerwem trójdzielnym
• zapobiega nawrotom bólu
• ułatwia odstawienie nadużywanych leków przeciwbólowych i przeciwpadaczkowych
• nie pogarsza koncentracji i nie „otumania” - po blokadzie można prowadzić samochód, można pracować, można powrócić do czynności dnia codziennego

Dodatkowe korzyści: blokada nie obciąża żołądka, wątroby ani nerek – stanowi alternatywę dla leków.

Zastosowanie blokady pozwala uniknąć kosztów leków i kolejnych konsultacji.

Opis procedury

W Centrum Leczenia Bólów Głowy najczęściej wykonujemy blokadę końcowej części nerwu szczękowego zwaną nerwem podoczodołowym. Blokadę wykonuje się pod kontrolą USG w sali zabiegowej. Pacjent układa się na leżance, personel dezynfekuje skórę w okolicy zabiegu a lekarz używając USG odnajduje nerw. Pacjent jest uprzedzany, że poczuje ukłucie. Po zlokalizowaniu nerwu poniżej oczodołu w miejscu wyjścia nerwu na policzek w okolicę nerwu wstrzyknięty zostanie lek w objętości około 1-2 ml (objętość łyżeczki do herbaty) - pod kontrolą USG wykonujemy po 1 wkłuciu na każdy blokowany nerw. Większość Pacjentów twierdzi, że nie czuła ukłucia ponieważ do blokad nerwów na twarzy wykorzystujemy najcieńsze dostępne igły o średnicy 0,4 mm – czyli cieńsze niż pół milimetra. Niektórzy Pacjenci mogą czuć wstrzykiwany lek – mogą mieć uczucie rozpierania, które trwa zwykle ok. 5-10 sekund do czasu, aż lek zacznie działać. Jeżeli blokada nie przyniesie ulgi w ciągu 1-2 tygodni może być konieczne wykonanie drugiej blokady.

Wykonanie blokady doświadczonemu lekarzowi zajmuje zwykle kilka, maksymalnie kilkanaście minut.

Powikłania związane z tą procedurą są minimalne i jest to na ogół bezpieczny zabieg. Czasami może zrobić się siniak na policzku, który zniknie za kilka dni. Po blokadzie polik, górne zęby i podniebienie będą zdrętwiałe, co potwierdza, że nerw jest dobrze zablokowany. Zdrętwienie minie po kilku godzinach.

Blokada wykonywana przez przygotowanego i doświadczonego lekarza jest bezpiecznym zabiegiem, szczególnie wykonywana pod kontrolą USG, co zapewnia precyzyjne podanie leku w okolicę nerwu. Dzięki temu można użyć mniejszej dawki leku. Kontrola igły pod USG zapewnia najkrótszą drogę igły do celu oraz chroni przed uszkodzeniem wrażliwych struktur np. naczyń krwionośnych i samego nerwu.

Niestety, nie ma możliwości przewidzieć czy blokada zadziała, a jeżeli zadziała to na jak długo. Jeżeli efektem blokady jest znacząca, ale krótkotrwała ulga, należy ją powtórzyć. Jeżeli kolejna blokada również dała dobry, ale krótkotrwały efekt - należy rozważyć KRIOLEZJĘ – zamrożenie nerwów.

Blokady można powtarzać, ale nie powinny być jedyną metodą leczenia bólu. Rzadko wykonuje się więcej niż 3 blokady z użyciem leków steroidowych w przeciągu 6 miesięcy. Każda kolejna iniekcja steroidów zwiększa ryzyko wystąpienia działań niepożądanych.

Brak ulgi po blokadach może oznaczać, że nerwy nie są źródłem bólu i należy poszerzyć diagnostykę aby odnaleźć inne przyczyny dolegliwości.

Jak się przygotować

Jeżeli to możliwe to dobrze, jeśli towarzyszy nam znajoma osoba - nie jest to jednak bezwzględnie konieczne. Blokadę wykonujemy po badaniu lekarskim i zakwalifikowaniu do tej metody leczenia. Po badaniu lekarz wyjaśni dokładnie cel blokady, odczucia, ewentualne działania niepożądane i poprosi o podpisanie świadomej zgody na zabieg.

Badanie ma na celu wybór najlepszego sposobu wykonania blokady, określenie nerwu, który należy wybrać a przez to zmaksymalizować szanse na powodzenie blokady i ustąpienie bólu. Czasami zdarza się, że blokady nie da się wykonać lub technicznie wykonanie blokady jest możliwe, ale szanse na ustąpienie bólu są niewielkie. Wówczas lekarz zaproponuje inną metodę leczenia.

Blokadę po raz pierwszy najlepiej wykonać w czasie bólu. Ustąpienie bólu po wykonaniu  blokady pozwala na zweryfikowanie postawionej diagnozy a także zaplanowanie dalszego, właściwego leczenia. Wykonanie kolejnych blokad można planować i wykonać niezależnie od wystąpienia bólu.

Blokada może być wykonana „ratunkowo” w celu przerwania napadu bólu. Warunkiem jest odbyte badanie lekarskie i zakwalifikowania do tej metody leczenia. W razie potrzeby blokada może być wykonana przy kolejnym napadzie bólu – w miarę dostępności lekarza w tym samym dniu.

Blokada - zwłaszcza kolejne - nie wymagają specjalnych przygotowań.